Agentuurovereenkomst
Een agentuurovereenkomst komt tot stand wanneer een ondernemer, ook wel de principaal genoemd, een zelfstandige verkoper, oftewel de handelsagent, de opdracht geeft om te bemiddelen bij het tot stand komen van overeenkomsten tussen de ondernemer en derden. De handelsagent, die zorgt voor het genereren van orders, kan zelfs namens de ondernemer overeenkomsten sluiten, zij het op naam en voor rekening van de principaal. Hoewel de ondernemer doorgaans zelf de overeenkomsten op basis van de ontvangen orders afsluit, ontvangt de handelsagent provisie en staat hij niet ondergeschikt aan de ondernemer. Deze overeenkomst heeft doorgaans betrekking op de verkoop van goederen.
Wet
In artikel 7:428 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek wordt een agentuurovereenkomst als volgt gedefinieerd:
“De agentuurovereenkomst is een overeenkomst waarbij de ene partij, de principaal, aan de andere partij, de handelsagent, opdraagt, en deze zich verbindt, voor een bepaalde of onbepaalde tijd en tegen beloning bij de totstandkoming van overeenkomsten bemiddeling te verlenen, en deze eventueel op naam en voor rekening van de principaal te sluiten zonder aan deze ondergeschikt te zijn.”
De inhoud van de overeenkomst is van cruciaal belang, aangezien deze belangrijker is dan de vorm. De manier waarop de partijen uitvoering geven aan hun rechtsverhouding is essentieel, en de kwalificatie die zij aan de overeenkomst toekennen, is niet relevant. Indien partijen bijvoorbeeld een ‘overeenkomst van opdracht’ of een ‘bemiddelingsovereenkomst’, dan kan dat zomaar kwalificeren als een agentuurovereenkomst, als aan de voorwaarden daarvoor wordt voldaan.
Veel van de wettelijke bepalingen met betrekking tot agentuur zijn dwingend rechtelijk, wat betekent dat partijen er niet van kunnen afwijken, met name niet ten nadele van de handelsagent. Deze bepalingen beogen bescherming te bieden aan de handelsagent.
Ondernemers kiezen vaak voor een agentuurovereenkomst als zij geen vaste verkoper of salesmanager in dienst willen hebben, en de handelsagent namens hen kan bemiddelen bij het tot stand komen van overeenkomsten. Dit geldt ook als de onderneming niet in staat is om zelf de volledige markt te bedienen.
Handelsagent
Een handelsagent kan zowel een natuurlijk persoon, zoals een zzp’er, als een rechtspersoon, zoals een besloten vennootschap, zijn. Het kenmerkende van een handelsagent is zijn zelfstandigheid; er is geen sprake van ondergeschiktheid of een gezagsverhouding, zoals bij een arbeidsovereenkomst. Het is van groot belang om de juiste afspraken te maken om te voorkomen dat de Belastingdienst de overeenkomst als een (fictieve) dienstbetrekking beschouwt. Het naleven van gemaakte afspraken in de praktijk is eveneens cruciaal.
De handelsagent heeft verplichtingen, waaronder het zorgvuldig handelen in het belang van de ondernemer, het verschaffen van inlichtingen, het opvolgen van verantwoorde instructies en het afleggen van rekening en verantwoording. Het is van belang om de Belastingdienst te vermijden die de overeenkomst als een (fictieve) dienstbetrekking beschouwt.
De agentuurovereenkomst kan voor bepaalde of onbepaalde tijd worden aangegaan, en vaak betreft het een duurzame handelsrelatie. Het is essentieel om de overeenkomst correct te kwalificeren, omdat deze wettelijk geregeld is en bepalingen (semi-)dwangmatig zijn.
Verschil met Distributieovereenkomst
Het verschil tussen een agentuurovereenkomst en een distributieovereenkomst is van belang. In de agentuurovereenkomst handelt de handelsagent namens de ondernemer, terwijl in de distributieovereenkomst de distributeur in eigen naam en voor eigen rekening handelt. Het is van cruciaal belang om de overeenkomst correct te kwalificeren, omdat de agentuurovereenkomst wettelijk geregeld is en de distributieovereenkomst niet.
Hoewel een agentuurovereenkomst vormvrij is, wordt het sterk aanbevolen om de afspraken schriftelijk vast te leggen om geschillen en rechtszaken te voorkomen. Bepaalde clausules, zoals het delcrederebeding en het concurrentiebeding, moeten schriftelijk worden aangegaan.
Een delcrederebeding is een afspraak waarbij de handelsagent medeaansprakelijk is voor de nakoming van de overeenkomst door derden. Dit verplaatst een deel van het financiële risico van de ondernemer naar de handelsagent, vaak tegen een hogere provisie. Er zijn echter beperkingen aan een delcrederebeding volgens de wet.
Einde Agentuurovereenkomst
De agentuurovereenkomst kan eindigen van rechtswege, door opzegging of door ontbinding. Het is belangrijk op te merken dat de handelsagent bij het einde van de overeenkomst onder bepaalde omstandigheden recht heeft op een klantenvergoeding (good will). In deze blog gaan wij nader in op de klantenvergoeding.
Opzegging van de agentuurovereenkomst is mogelijk voor beide partijen als deze voor onbepaalde tijd is aangegaan, of als er een mogelijkheid tot tussentijdse opzegging is bij een overeenkomst voor bepaalde tijd. Er moet een opzegtermijn in acht worden genomen, die volgens de wet vier maanden is en kan worden verlengd naarmate de overeenkomst langer duurt. De opzegging moet tegen het einde van een kalendermaand plaatsvinden.
Dus, als u overweegt een agentuurovereenkomst aan te gaan, is het essentieel om de inhoud zorgvuldig te overwegen, schriftelijke afspraken te maken en de wettelijke bepalingen met betrekking tot agentuur in acht te nemen om een solide basis te creëren voor een succesvolle samenwerking. Als u advies nodig heeft of vragen heeft over uw specifieke situatie, kunt u contact opnemen met Max Advocaten, via onze contactpagina.